Το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Βαρετάδας βρίσκεται 2,5 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το χωριό Βαρετάδα (15 χιλιόμετρα ανατολικά της Αμφιλοχίας), στις αρχές της κορυφογραμμής του όρους Θύαμο. Όπως μαρτυρά εντοιχισμένη στο βόρειο αέτωμα επιγραφή, το καθολικό είναι κτισμένο το 1783, ενώ μεταγενέστερες επεμβάσεις συμπληρώνουν σήμερα το σύνολο του συγκροτήματος. Το οικοδομικό συγκρότημα του μοναστηριού αποτελείται  από  το καθολικό, ένα μικρό διώροφο κελί πολύ κοντά στον νότιο τοίχο του ναού, και ένα μεγαλύτερο  στα βόρεια. Το συγκρότημα περιβάλλεται από χαμηλό λίθινο μανδρότοιχο. Στα ανατολικά του βόρειου κτιρίου υπάρχουν λείψανα παλαιοτέρων κτισμάτων. Η κύρια είσοδος στον περίβολο γίνεται  από την ανατολική πλευρά ενώ δευτερεύουσες είσοδοι υπάρχουν τόσο στην βόρεια, όσο και στην νότια πλευρά. Το καθολικό της μονής της Κοιμήσεως Θεοτόκου Βαρετάδας ανήκει στον τύπο της μονόκλιτης τρουλαίας βασιλικής και έχει διαστάσεις 15.80 Χ 6,40 μ. Αποτελείται  από  τον  κυρίως ναό, τον νάρθηκα, και στοά η οποία εκτείνεται κατά μήκος του νότιου τοίχου του ναού. Οι κεραίες του σταυρού καλύπτονται από δίριχτες στέγες, οι κορφιάδες των οποίων καταλήγουν στις τοιχοποιίες του τρούλου. Ο τρούλος είναι οκταγωνικός και η θολοδομία του καλύπτεται από στέγη ημισφαιρικής μορφής. Όλες οι στέγες είναι επικαλυμμένες με σχιστόπλακες. Ολόκληρο το εσωτερικό του ναού και του νάρθηκα, καθώς και το εξωτερικό τμήμα του βόρειου τοίχου που καλύπτεται από την στοά, είναι καλυμμένα από τοιχογραφημένα επιχρίσματα. Στα νοτιοδυτικά του ναού υπάρχει κτίσμα (κελί) τετραγωνικής κάτοψης διαστάσεων 5,50 Χ 5,50 μ. Στα βόρεια υπάρχει δεύτερο κτίριο κελιών το οποίο είναι είναι επίμηκες, ορθογωνικό, με ισόγειο και κατώι και έχει γενικές διαστάσεις 18,45 Χ 6,80. Από το κτίριο, πριν από τις εργασίες αποκατάστασης σωζόταν μεγάλο μέρος της εξωτερικής τοιχοποιίας αλλά σε κατάσταση ετοιμορροπίας, ενώ η στέγη και οι ενδιάμεσοι τοίχοι έχουν εξ’ ολοκλήρου καταρρεύσει. Σώζονταν επίσης λείψανα των πατωμάτων, των δοκών και της επικάλυψης της στέγης. Στόχος της μελέτης ήταν η συνολική αποκατάσταση και ανάδειξη του συγκροτήματος με βάση την πλήρη τεκμηρίωση των υπαρχόντων διαθέσιμων στοιχείων. Κύριος του έργου ήταν ο Δήμος Αμφιλοχίας ενώ τις εργασίες ανέλαβε ύστερα από σχετικό διαγωνισμό η εταιρεία Κ. Ρόκος – Κ. Ρόκου (http://www.rokos.gr/). Επιβλέπουσα υπηρεσία ήταν η Τ.Υ.Δ.Κ. Αιτωλοακαρνανίας (Αριστείδης Δρόσος & Ευστάθιος Τομαράς) και την ευθύνη της επίβλεψης των οικοδομικών εργασιών είχε η Δόλιχος Μελετητική.